Alojzy Feliński

Pierwsze nauki pobierał w Kolegium Pijarów w Dąbrowicy i we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1788 r. rozpoczął praktykę w kancelarii prawnej w Lublinie, lecz już rok później wyruszył do Warszawy. Obserwował tam obrady Sejmu Czteroletniego, pisał artykuły polityczne (wydawane anonimowo), aktywnie uczestniczył w spotkaniach młodych poetów i literatów, zaczął tworzyć własne dzieła.

Od 1794 r. pełnił funkcję sekretarza, a także komisarza porządkowego wołyńskiego w powstańczej kwaterze Tadeusza Kościuszki. Po upadku insurekcji kościuszkowskiej powrócił na Wołyń. Przez kilka lat mieszkał w rodzinnym majątku w Wojutynie, zarządzał też Klepaczami i Osową, ostatecznie w 1800 r. założył rodzinę i osiadł na dłużej w Osowej. Tam poświęcił się własnym studiom filozoficzno-literackim i pisaniu.

W 1809 r., mając już spory dorobek literacki, został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1815 r. zamieszkał w Warszawie. W 1818 r. został profesorem literatury polskiej i dyrektorem Liceum Krzemienieckiego. Pozostawił ważny wkład w rozwój tej szkoły. Zreformował i uporządkował kwestie organizacyjne, finansowe oraz dydaktyczne (zadbał o wyższy poziom nauczania, wprowadził mundurki dla uczniów w celu wypracowania poczucia wspólnoty, poszerzył program o pewne formy działalności naukowej, kulturalnej i rozrywkowej).

Na dorobek literacki Felińskiego składają się głównie wiersze (m.in. Do Tadeusza Kościuszki, Pochwała Kościuszki, Do Tadeusza Czackiego, Nagrobek Emilki, Hymn znany jako Pieśń narodowa za pomyślność Króla, czyli obecna pieśń Boże, coś Polskę) oraz dramaty (m.in. Barbara Radziwiłłówna, Wirginia, Radamiast i Zenobia), także tłumaczenia (m.in. Ziemianin czyli ziemiaństwo francuskie Jacques’a Delille’a) i prace dotyczące ortografii języka polskiego (m.in. Przyczyny używanej przeze mnie pisowni, 1816) oraz literatury (m.in. Wykłady z literatury polskiej, miane w Liceum Krzemienieckim).

Wielkim sukcesem okazało się wystawienie w 1817 r. na deskach Teatru Narodowego w Warszawie Barbary Radziwiłłówny. Autora okrzyknięto „narodowym dramaturgiem”, a dzieło uznano później za najwybitniejsze osiągnięcie polskiego dramatu klasycystycznego.