Krystyna Krahelska

Kształciła się w Gimnazjum im. Romualda Traugutta w Brześciu nad Bugiem, później na Uniwersytecie Warszawskim – początkowo studiowała geografię, ukończyła zaś etnografię (1939). Pracę dyplomową poświęciła zwyczajom swojej rodzinnej wsi Mazurki. Utalentowana wokalnie, prezentowała pieśni ludowe w Polskim Radiu w Wilnie i Warszawie. Rysy jej twarzy nosi warszawska Syrena – autorce pomnika, rzeźbiarce Ludwice Nitschowej, Krahelska pozowała w latach 1936–1937 (pomnik odsłonięto w 1939 r. na Wybrzeżu Kościuszkowskim).

Od lat szkolnych aktywnie działała w Związku Harcerstwa Polskiego. Po wybuchu drugiej wojny zaangażowała się w pracę konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w ArmII Krajowej. Była łączniczką i sanitariuszką. W okresie okupacji przebywała w Puławach, Pieszej Woli, we Włodawie i w Krakowie. Niedługo przed wybuchem powstania warszawskiego wróciła do Warszawy. Dostała przydział jako sanitariuszka do plutonu nr 1108 w 7. pułku ak „Jeleń”. Została ciężko ranna w pierwszym dniu powstania, podczas odwrotu z jednej z pierwszych akcji bojowych – ataku na Dom Prasy przy ulicy Marszałkowskiej. Zmarła dzień później.

Odznaczona Krzyżem ArmII Krajowej, Medalem Wojska oraz pośmiertnie (1944) – Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Krahelska pisała wiersze i piosenki już jako nastolatka. W czasach konspiracji tworzyła i śpiewała na tajnych koncertach pieśni żołnierskie. Jest autorką tekstu i muzyki m.in. słynnej pieśni Hej, chłopcy, bagnet na broń! (1943), wielokrotnie drukowanej w konspiracyjnych pismach i antologiach podczas okupacji i w powstaniu. Popularnością cieszyły się także dwie jej wcześniejsze pieśni (z 1942 r.) – Kołysanka i Kujawiak.