Henryk Wars

Studiował malarstwo w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, później przeniósł się do konserwatorium muzycznego, które ukończył w 1925 r., następnie odbył dwuletnią służbę w podchorążówce we Włodzimierzu.

Zaczął komponować już na studiach. Uczestniczył w życiu warszawskich teatrów kabaretowych i rewiowych – grał na fortepianie, komponował i dyrygował m.in. w teatrzykach Nowe Perskie Oko, Morskie Oko, prowadził chór Weseli Chłopcy z Kolumbii. Zainicjował w Polsce jazz – napisał pierwszą polską kompozycję jazzową (The New York Times Foxtrot, 1928), w duecie z Leonem Boruńskim występował z popularnym programem Jazz na dwa fortepiany (1929–1930), współtworzył trio Jazz Singers (Eugeniusz Bodo, Tadeusz Olsza i Tadeusz Roland). Pracował w wytwórni płytowej Syrena Rekord.

W latach 30. współpracował z polską kinematografią. Pierwszym filmem z muzyką Warsa był Na Sybir (reż. Henryk Szaro, 1930), późniejsze to m.in. Szpieg w masce (reż. Mieczysław Krawicz, 1933), Pieśniarz Warszawy (reż. Michał Waszyński, 1934), Papa się żeni (reż. Michał Waszyński, 1936), Piętro wyżej (reż. Leon Trystan, 1937), Włóczęgi (reż. Michał Waszyński, 1939). Jego muzyka rozbrzmiewała w ponad 50 filmach, a piosenki, śpiewane przez najlepszych artystów tamtych czasów, m.in. Mieczysława Fogga, Hankę Ordonównę, Eugeniusza Bodo, Zulę Pogorzelską, z miejsca stawały się szlagierami. Wiele z nich, jak np. Miłość ci wszystko wybaczy (1933), Zimny drań (1934), Lwów jest jeden na świecie (1936), Umówiłem się z nią na dziewiątą (1938), Sex appeal (1938), Ach, śpij kochanie (1938), po dziś dzień pozostaje nie tylko najlepszą wizytówką polskiej muzyki rozrywkowej międzywojnia, ale też inspiracją dla wciąż nowych wykonawców.

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Trafił do niewoli, lecz zdołał uciec i dotrzeć do Lwowa. Tam założył zespół Tea-Jazz, z którym później przy Armii Andersa stworzył orkiestrę Polish Parade i jako twórca jej repertuaru oraz dyrygent pokonywał szlak bojowy z Teheranu do Włoch. Orkiestra została uznana za najlepszą spośród wielu zespołów wojsk alianckich, a sam Wars otrzymał od króla Włoch medal Cavaliere della Croce (1946).

W 1947 r. zamieszkał w Los Angeles, nawiązując współpracę z przemysłem filmowym (m.in. wytwórniami Columbia, Universal, MGM, Paramount). Napisał muzykę do kilkudziesięciu hollywoodzkich filmów (m.in. Flipper, 1963, polski tytuł: Mój przyjaciel delfin) i seriali (m.in. Daktari, reż. Paul Landres i Otto Lang, 1966–1969). Wśród amerykańskich wykonawców jego piosenek znaleźli się m.in. Bing Crosby i Doris Day. Wars jest nie tylko autorem ścieżek dźwiękowych do filmów i piosenek estradowych, kabaretowych czy żołnierskich. Sporą niespodzianką okazały się odkryte w 2002 r. jego rękopisy m.in. I Symfonii, suit orkiestrowych City Sketches i Maalot oraz Koncertu fortepianowego, także utworów kameralnych i fortepianowych.

W 2008 r. został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.