O utworze
O mój rozmarynie
Akompaniament
Rozmaryn
Do broni - I wojna światowa Rozmaryn jest symbolem pamięci o zmarłych i wierności. Jego gałązki kładziono niegdyś na grobach i wplatano do dziewczęcych wianków. Za sprawą legionowej piosenki stał się on też jednym z najbardziej znanych roślinnych emblematów poezji patriotycznej.
Pieśń O mój rozmarynie wpisuje się w nurt twórczości legionowej czerpiącej z ludowego folkloru i poezji romantycznej. Jej bohaterem jest odtrącony przez dziewczynę młodzieniec, który zaciąga się do Legionów. Przepełniony goryczą, na karb jej sumienia kładzie swój przyszły – być może zakończony śmiercią – los.
Autorem muzyki był Zygmunt Pomarański, pseud. „Brzózka”. Tekst nieznanego twórcy wykazuje związki z zanotowaną przez Oskara Kolberga pieśnią Koło ogródeczka woda ciekła, powstałą podczas wojen napoleońskich.
Pieśń została napisana najpewniej w 1915 r. Szybko zdobyła ogromną popularność, wchodząc do kanonu dwudziestowiecznego repertuaru żołnierskiego. Do melodii Pomarańskiego dopisywano nowe warianty słowne, zaś istniejący tekst rozbudowywano także o nowe zwrotki. Jedynym znanym z nazwiska autorem nowych strof był Wacław Denhoff-Czarnocki (1894–1927).
Tekst
o mój rozmarynie rozwijaj się.
Pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej,
zapytam się.
2. A jak mi odpowie: „nie kocham cię”,
a jak mi odpowie: „nie kocham cię”,
ułani werbują, strzelcy maszerują,
zaciągnę się.
3. Dadzą mi buciki z ostrogami,
dadzą mi buciki z ostrogami
i siwy kabacik, i siwy kabacik
z wyłogami.
4. Dadzą mi konika cisawego,
dadzą mi konika cisawego
i ostrą szabelkę, i ostrą szabelkę
do boku mego.
5. Dadzą mi uniform popielaty,
dadzą mi uniform popielaty,
ażebym nie tęsknił, ażebym nie tęsknił
do swej chaty.
6. Dadzą mi manierkę z gorzałczyną,
dadzą mi manierkę z gorzałczyną,
ażebym nie tęsknił, ażebym nie tęsknił
za dziewczyną.
7. A kiedy już wyjdę na wiarusa,
a kiedy już wyjdę na wiarusa,
pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej
po całusa.
8. A gdy mi odpowie: „Nie wydam się”,
a gdy mi odpowie: „Nie wydam się”,
hej, tam kule świszczą i bagnety błyszczą,
poświęcę się.
9. Powiodą z okopów na bagnety,
powiodą z okopów na bagnety,
bagnet mnie ukłuje, śmierć mnie ucałuje,
ale nie ty.
