O utworze

Pieśń żołnierza

AkompaniamentAkompaniament

Ja w mej chacie spać nie mogę

Kolekcje Melodie tęsknoty za wolnością

Napisana w 1832 r. Pieśń żołnierza przynależy – obok Noclegu, Reduty Ordona oraz Śmierci Pułkownika – do liryki powstańczej Adama Mickiewicza. Powstała najprawdopodobniej w związku z wydarzeniami rozgrywającymi się u schyłku powstania listopadowego – koniecznością przekroczenia pruskiej granicy przez niemających szans w walce z Rosją powstańców, a następnie ich internowaniem. Wśród internowanych żołnierzy znalazł się brat poety – Franciszek (1796–1862).

Mickiewicz wzorował się na podobnej w charakterze, przytaczanej w tym zbiorze, staropolskiej pieśni żołnierskiej Idzie żołnierz borem, lasem. Stylizowana na „piosnkę gminną” Pieśń żołnierza jest skargą na niedole żołnierskiego życia i jednocześnie niezgodą na przegraną z wrogiem.

 Pieśń żołnierza wykazuje zbieżność z Pieśnią Feliksa („Nie dbam, jaka spadnie kara”) z trzeciej części Dziadów. Bardzo często obie bywały wykonywane na tę samą, najprawdopodobniej o ludowej proweniencji, melodię.

Tekst

1. Ja w mej chacie spać nie mogę,
chcę u ciebie spać, kolego!
Moje okna są na drogę,
a po drodze poczty biegą.

2. A gdy w nocy trąbka dzwoni,
tak mi mocno serce skacze,
myślę, że trąbią do koni
i potem aż do dnia płaczę.

3. Oczy zamknę, to się marzy:
nasze konie, chorągiewki,
ognie nocne, krzyki straży
i wiarusów naszych śpiewki.

4. Ocykam się i w ocknieniu
słyszę głos mego kaprala,
on mię klaszcze po ramieniu:
„Wstawaj, idźwa na Moskala!”

5. Wstaję, aż ja w pruskiej ziemi!
Jak tam lepiej leżeć w błocie,
w chłodzie, w głodzie i na słocie,
ale w Polszcze między swemi!

6. Już bym tej nocy nie zasnął,
a czekałbym na kaprala,
gdyby znowu w ramię klasnął,
krzycząc: „Pódźwa na Moskala!”

Słowa

Adam Mickiewicz

Kształcił się w powiatowej szkole dominikańskiej w Nowogródku, a następnie na Uniwersytecie Wileńskim. W 1817 r. znalazł się w gronie założycieli tajnego Towarzystwa Filomatów. Dwa lata później rozpoczął pracę jako nauczyciel w Kownie.   Swą działalność w szeregach filomatów przypłacił utratą wolności – uwięziony w Wilnie (1823–1824), w wyniku...
Więcej

Muzyka

nieznany autor

Opracowanie

Magdalena Kruszewska-Pulcyn

Absolwentka Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej, Muzyki Kościelnej, Rytmiki i Tańca. Na fortepianie gra od 3 roku życia. Od 1998 roku jej praca dydaktyczna obejmuje rytmikę, kształcenie słuchu, teorię oraz historię muzyki, jest też współprowadzącą zajęcia z  piosenki aktorskiej. Jest wykładowcą akademickim,...
Więcej

Utwór znajdziesz tutaj

Akompaniamenty

Przejdź na stronę MULTIMEDIA z nagraniami wybranych utworów oraz akompaniamenami.

Przejdź do multimediów