O utworze

Serce w plecaku

AkompaniamentAkompaniament

Kolekcje Żołnierski trud - pieśni II wojny światowej

Muzyczną podstawą Serca w plecaku – jednej z najbardziej rozpowszechnionych podczas drugiej wojny światowej pieśni – był… wdzięczny fokstrot poświęcony gorącej stolicy Etiopii! Podczas odbywanej w 1932 r. w Truskawcu służby wojskowej późniejszy nauczyciel z Jarosławia, Michał Zieliński skomponował dla stacjonującej w tym znanym przedwojennym uzdrowisku orkiestry garnizonowej fokstrot Addis Abeba. W 1933 r. autor wziął udział w ogłoszonym przez czasopismo „Żołnierz Polski” konkursie na wiersz o tematyce żołnierskiej, zgłaszając tekst o tytule Serce w tornistrze. Mimo że autor nie zdobył w konkursie żadnej nagrody, jego wiersz został zamieszczony w wydanej w 1938 r. antologii Wiersze żołnierskie.

Tekst wysłany na konkurs ogłoszony przez armię pokrywał się z zarysem melodii wcześniej napisanego przez Zielińskiego fokstrota Addis Abeba. Dotychczas twierdzono, że jeszcze przed wojną, w 1938 r. Zieliński opublikował piosenkę opatrzoną wówczas tytułem Serce w tornistrze i będącą połączeniem melodii „etiopskiego” fokstrota oraz słów wiersza zgłoszonego na konkurs „Żołnierza Polskiego”. Według najnowszych ustaleń druk ten był jednak antydatowany i powstał bez wiedzy autora w latach 40. ubiegłego stulecia. Inicjatorom tego „pirackiego” wydania – opatrzonego jedynie inicjałami Zielińskiego i będącego plagiatem wersji, która ukazała się w 1943 r. w oficynie Gebethnera i Wolffa – zależało jedynie na zyskach z jego sprzedaży.

Podczas wojny pełna uroku i podnosząca na duchu piosenka wykonywana była z różnymi wariantami słownymi. Zmieniono wówczas także jej tytuł na Serce w plecaku. Po zakończeniu działań wojennych Zieliński był zmuszony dochodzić swoich praw do pieśni przed sądem, ponieważ znalazły się osoby samozwańczo ogłaszające się autorami pieśni i pragnące czerpać korzyści finansowe płynące z tego faktu. Na podstawie przedstawionych przez Zielińskiego dowodów i dostarczonych dokumentów sąd ogłosił go prawowitym autorem Serca w plecaku.

Tekst

1. Z piersi młodej się wyrwało,
w wielkim bólu i rozterce,
i za wojskiem poleciało
zakochane czyjeś serce.

Żołnierz drogą maszerował,
nad serduszkiem się użalił,
więc je do plecaka schował
i pomaszerował dalej.

Tę piosenkę, tę jedyną,
śpiewam dla ciebie, dziewczyno,
może także jest w rozterce
zakochane twoje serce.

Może beznadziejnie kochasz
i po nocach tęsknisz, szlochasz?
Tę piosenkę, tę jedyną,
śpiewam dla ciebie, dziewczyno.

2. Poszedł żołnierz na wojenkę
poprzez góry, lasy, pola,
z śmiercią razem szedł pod rękę,
taka jest żołnierska dola.

I choć go trapiły wielce
kule, gdy szedł do ataku,
żołnierz śmiał się, bo w plecaku
miał w zapasie drugie serce.

Tę piosenkę, tę jedyną…

Słowa i muzyka

Michał Zieliński

Ukończył Szkołę Wydziałową im. ks. Piotra Skargi w Jarosławiu. Zgłosiwszy się na ochotnika do Wojska Polskiego, przydzielony został do 3. Pułku Piechoty Legionów stacjonującego w Jarosławiu. Od 1926 r. służył w stopniu podoficera. Był muzykiem samoukiem, trafił więc do Pułkowej Orkiestry Dętej. Jako bardzo dobry flecista, oboista, grający także...
Więcej

Opracowanie

Magdalena Kruszewska-Pulcyn

Absolwentka Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej, Muzyki Kościelnej, Rytmiki i Tańca. Na fortepianie gra od 3 roku życia. Od 1998 roku jej praca dydaktyczna obejmuje rytmikę, kształcenie słuchu, teorię oraz historię muzyki, jest też współprowadzącą zajęcia z  piosenki aktorskiej. Jest wykładowcą akademickim,...
Więcej

Opracowanie chóralne

Jacek Sykulski

Absolwent Poznańskiej Szkoły Chóralnej Jerzego Kurczewskiego. Studiował na Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu w klasie kompozycji u prof. Floriana Dąbrowskiego oraz klarnetu u prof. Zdzisława Nowaka. Wiedzę zdobytą na studiach uzupełniał w Kanadzie, gdzie w roku akademickim 1987/1988 przebywał na rocznym stypendium.   W latach 1990–1996...
Więcej

Utwór znajdziesz tutaj

Akompaniamenty

Przejdź na stronę MULTIMEDIA z nagraniami wybranych utworów oraz akompaniamenami.

Przejdź do multimediów