O utworze

Psalm XLVII „Kleszczmy rękoma”

AkompaniamentAkompaniament

Kolekcje Staropolskie brzmienia

Wydany w 1579 r. Psałterz Dawidowy Jana Kochanowskiego był zbiorem wyjątkowym w staropolskiej twórczości literackiej, stanowiąc nie tylko poetyckie arcydzieło, ale także przykład oryginalnego myślenia o sztuce translatorskiej. Również ogłoszone drukiem w 1580 r. Melodie na „Psałterz Polski” Mikołaja Gomółki – muzyczne opracowanie obszernego dzieła Kochanowskiego – są ewenementem w muzyce staropolskiej.

Wielogłosowe opracowanie polskiego przekładu 150 biblijnych psalmów wyróżniało się oryginalnym związaniem warstwy słownej i muzycznej. Gomółka dopasował kształt muzycznych myśli do złożonych struktur wersyfikacyjnych stworzonych przez Kochanowskiego, a także podjął próbę odwzorowania w muzyce obrazów i znaczeń zawartych w poezji.

 Melodie na „Psałterz Polski” Gomółki uznano w późniejszych wiekach nie tylko za przełomowe dzieło muzyczne wieków dawnych, ale również za pomnik kultury narodowej. O użytkowym przeznaczeniu zbioru oraz adresowaniu go do rodaków świadczą zamieszczone w druku słowa kompozytora o psalmach:

Są łacniuchno uczynione,
Prostakom nie zatrudnione,
Nie dla Włochów, dla Polaków
Dla naszych prostych domaków.

W pochodzącym ze zbioru radosnym Psalmie XLVII „Kleszczmy rękoma” dostrzec można proste zabiegi muzyczne odwzorowujące poetyckie frazy. Kompozycja odznacza się tanecznym charakterem współgrającym z warstwą tekstową nawołującą do klaskania w dłonie.

Tekst

1. Kleszczmy rękoma wszyscy zgodliwie,
wszyscy śpiewajmy Panu chętliwie,
Panu nad pany, Panu groźnemu,
Królowi wszego świata możnemu.

2. Ten niedobyte podał nam grody,
Ten pod nas możne podbił narody.
Dał nam w dziedzictwo i w używanie
Włość Jakubowę, swoje kochanie.

3. Oto w swój kościół w wesołym pieniu,
oto wstępuje w głośnym trąbieniu.
Dajcie cześć Panu, dajcie naszemu,
śpiewajcie Bogu, Bogu wiecznemu!

4. Ten władnie światem sam niezmierzonym,
Temu śpiewajcie pieniem uczonym.
Wszytkim narodom Ten rozkazuje
i wiecznie na swym tronie króluje.

5. Mocarze ziemscy k’Niemu przystali,
Królowie królem swym Go wyznali.
Wielka cześć Jego, cześć niezmierzona,
niebem nie może być ogarniona.

Słowa

Jan Kochanowski

W 1544 r. rozpoczął studia na wydziale sztuk wyzwolonych Akademii Krakowskiej, które kontynuował w Królewcu. W latach 1552–1559 trzykrotnie był na uniwersytecie w Padwie, gdzie ugruntowywał klasyczną wiedzę filologiczną i pisał utwory w języku łacińskim. Od 1559 r. rozwijała się jego kariera dworska w kraju: przebywał m.in. na dworach...
Więcej

Muzyka

Mikołaj Gomółka

Przebywał na dworze królewskim Zygmunta Augusta w Krakowie już jako dziesięciolatek. Początkowo był paziem i śpiewakiem, a następnie uczniem gry na instrumentach dętych drewnianych. Jego nauczycielem był Jan Klaus – jeden z fistulatorów kapeli królewskiej. W 1558 r. Gomółka został uznany za wykształconego instrumentalistę i zasilił szeregi tej części...
Więcej

Opracowanie

Magdalena Kruszewska-Pulcyn

Absolwentka Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, wydziału Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej, Muzyki Kościelnej, Rytmiki i Tańca. Na fortepianie gra od 3 roku życia. Od 1998 roku jej praca dydaktyczna obejmuje rytmikę, kształcenie słuchu, teorię oraz historię muzyki, jest też współprowadzącą zajęcia z  piosenki aktorskiej. Jest wykładowcą akademickim,...
Więcej

Opracowanie chóralne

Jacek Sykulski

Absolwent Poznańskiej Szkoły Chóralnej Jerzego Kurczewskiego. Studiował na Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu w klasie kompozycji u prof. Floriana Dąbrowskiego oraz klarnetu u prof. Zdzisława Nowaka. Wiedzę zdobytą na studiach uzupełniał w Kanadzie, gdzie w roku akademickim 1987/1988 przebywał na rocznym stypendium.   W latach 1990–1996...
Więcej

Utwór znajdziesz tutaj

Akompaniamenty

Przejdź na stronę MULTIMEDIA z nagraniami wybranych utworów oraz akompaniamenami.

Przejdź do multimediów