Jerzy Dargiel

pseud. „Henryk”, „Jimmy”, „Kali”, „Juda”

harcerz, harcmistrz, żołnierz, twórca piosenek, aktor, reżyser teatralny

ur. 14 lipca 1917, Warszawa

zm. 21 sierpnia 1973, Warszawa

Związany był z harcerstwem od dziecka, najpierw z 17. Warszawską Drużyną Harcerską w hufcu Praga, później jako przyboczny zuchowy z 8. WDH w hufcu Warszawa Powiśle, a następnie jako drużynowy z 12. WDH im. Władysława Warneńczyka na Pradze. Stopień podharcmistrza otrzymał będąc jeszcze uczniem klasy maturalnej (1935), harcmistrza – podczas wojny (1943). W latach 1936–1937 współpracował z Teatrem Szkolnym przy Instytucie Reduty. Przed wojną zdążył ukończyć dwuletnie studium pedagogiczne (1938; specjalność: język polski) i rozpocząć studia w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej.

 

Podczas okupacji wstąpił do Szarych Szeregów. Kształcił się w tajnym konserwatorium warszawskim, sam także prowadził tajne nauczanie oraz działalność teatralną na Grochowie, Powiślu, Starym Mieście i w Wawrze. Był słuchaczem ostatniego kursu (1943–1944) Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola” (rozsławił ją w swojej piosence Dorota). Współtworzył i współprowadził Akcję „m” w komendzie Chorągwi Warszawskiej, mającą na celu patriotyczne wychowanie młodzieży niezrzeszonej. Od 1944 r. był komendantem Bloku „Reduta” Szarych Szeregów; walczył w powstaniu warszawskim, dowodząc (jako podporucznik AK) 4. plutonem 1. kompanii batalionu „Parasol”.

 

Po wojnie był spikerem w Polskim Radiu, pracował jako aktor teatralny i filmowy, w latach 1950–1973 był dyrektorem, a także reżyserem i aktorem Teatru Lalki i Aktora „Baj” w Warszawie. Przygotował ok. 30 przedstawień. Wciąż działał w harcerstwie, był m.in. członkiem Kwatery Głównej ZHP, kierownikiem Wydziału Kultury i Sztuki Komendy Chorągwi Warszawskiej oraz twórcą i kierownikiem Centralnego Harcerskiego Ośrodka Pracy Kulturalno-Artystycznej („hopka”).

 

Dargiel jest autorem piosenek (zarówno muzyki, jak i tekstów) żołnierskich, m.in. Bądź gotów, Hymnu Bojowych Szkół czy słynnej Doroty, harcerskich, jak np. kolęda Pana Jezusowa Szara Kołysanka i marsz Żałobne chylimy sztandary, oraz muzyki pisanej na potrzeby teatru. Wiele jego piosenek wojennych było kolportowanych w podziemnej prasie podczas okupacji. Wspólnie z Elżbietą Dziębowską, pseud. „Dewajtis” przygotował do wydania piosenki harcerskie (m.in. Śpiewnik zastępowego, Warszawa 1958).

 

Otrzymał liczne odznaczenia, m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Warszawski Krzyż Powstańczy i Medal za Warszawę 1939–1945.

Tytuły w projekcie

Akompaniamenty

Przejdź na stronę MULTIMEDIA z nagraniami wybranych utworów oraz akompaniamenami.

Przejdź do multimediów