O utworze

Ignacy Krasicki napisał Hymn do miłości Ojczyzny po pierwszym rozbiorze. Publiczna prezentacja wiersza powstałego dla prześwietnej Szkoły Rycerskiej odbyła się podczas słynnych, organizowanych przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, obiadów czwartkowych. W 1774 r. tekst został opublikowany na łamach „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych”, a następnie włączony do wydanego rok później poematu heroikomicznego Myszeida (jako część dziewiątej pieśni).

Krasicki był jednym z pierwszych poetów polskich, który w poezji splótł wątek miłości ojczyzny z bezgranicznym poświęceniem i wielkim cierpieniem. W późniejszej epoce, podczas kolejnych zawirowań historyczno-politycznych, które odcisnęły piętno na narodzie polskim, Hymn warmińskiego biskupa nie stracił na znaczeniu, wpisując się w rozpowszechnioną wówczas filozofię mesjanistyczną.

Tekst Hymnu do miłości Ojczyzny szybko stał się przedmiotem różnych adaptacji, w tym również tych o charakterze parodystycznym. Dał do nich asumpt sam Krasicki, parodiując wiersz w trzeciej pieśni ogłoszonego drukiem w 1778 r. poematu heroikomicznego Monachomachia. Humorystyczna przeróbka przybrała postać tekstu zaczynającego się od słów „Wdzięczna miłości kochanej szklenice”.

Muzykę do tekstu słynnego biskupa i poety napisali m.in. Wincenty Lessel (ok. 1750–po 1825), Józef Elsner (1769–1854), Stanisław Piliński (1839–1905) i Władysław Rzepko (1854–1932), lecz w obiegu na trwałe pozostało muzyczne opracowanie Wojciecha Sowińskiego, pochodzące z 1831 r.