O utworze
Piechota
Akompaniament
Szara piechota; Maszerują chłopcy; Maszerują strzelcy
Repertuar międzywojenny Tradycja zwykła przypisywać autorstwo słów tej bardzo popularnej żołnierskiej piosenki albo Bolesławowi Lubicz-Zahorskiemu, albo Leonowi Łuskino; za twórcę melodii zaś uznaje się drugiego z nich. Najprawdopodobniej jednak Łuskino jedynie opracował melodię rosyjskiej piosenki żołnierskiej Czornyje oczy da biełaja grudź (Чёрные очи да белая грудь), wywodzącej się z cygańskiego romansu Ech, rasposzeł (Ех, распошел). Najwcześniejsze zachowane rejestracje fonograficzne owego romansu pochodzą z 1905 r.
Melodyjna piosenka o żołnierzach w szarych mundurach była wykonywana już w czasie pierwszej wojny światowej, lecz większą popularność zdobyła dopiero po jej zakończeniu. Pierwszy znany jej zapis pochodzi z 1929 r. W okresie drugiej wojny światowej pod już powszechnie znaną melodię podkładano nowe słowa.
Dźwięki Piechoty – muzycznego emblematu narodowego – zabrzmiały w słynnym, opartym na autobiograficznych wątkach, arcydziele polskiego teatru – spektaklu Wielopole, Wielopole (1980) Tadeusza Kantora (1915–1990).
Tekst
nie noszą ni srebra, ni złota,
lecz w pierwszym szeregu podąża na bój
piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy, maszerują,
karabiny błyszczą, szary strój,
a przed nimi drzewce salutują,
bo za naszą Polskę idą w bój!
2. Idą, a w słońcu kołysze się stal,
dziewczęta zerkają zza płota,
a oczy ich dumnie utkwione są w dal,
piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy, maszerują…
3. Nie grają im surmy, nie huczy im róg,
a śmierć im pod stopy się miota,
lecz w pierwszym szeregu podąża na bój
piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy, maszerują…
