O utworze

Mazur Chłopickiego został napisany w pierwszych tygodniach powstania listopadowego. Po raz pierwszy wykonano go 28 grudnia 1830 r. w Teatrze Narodowym w Warszawie. Niedługo potem wydała go warszawska oficyna Ignacego Klukowskiego. Autorem muzyki był Karol Kurpiński, słowa napisał Andrzej Słowaczyński, a tytuł brzmiał: Mazur wojenny zwany Chłopickiego.

Utwór powstał na cześć pierwszego dyktatora narodowowyzwoleńczego zrywu – Józefa Chłopickiego (1771–1854). W panegirycznym tekście pieśni wyrażone zostało przeświadczenie, że z Bożą pomocą generałowi uda się doprowadzić powstańców do zwycięstwa nad armią cara. Chłopicki, którego długa wojskowa biografia była ciągiem sukcesów, zawiódł jednak pokładane w nim przez autorów pieśni i wszystkich powstańców nadzieje i niedługo po opublikowaniu sławiącego go utworu, nie wierząc w powodzenie listopadowego przewrotu, zrezygnował z powierzonego mu przywództwa.

W celu uaktualnienia tak szybko przedawnionej treści patetycznego i bojowego utworu nazwisko Chłopickiego zaczęto zastępować nazwiskami innych postaci pełniących strategiczne funkcje w powstańczym kierownictwie – generała Jana Zygmunta Skrzyneckiego (1787–1860) oraz Jana Stefana Krukowieckiego (1772–1850). Kolejne próby zaktualizowania tekstu za każdym razem kończyły się jednak niepowodzeniem, ponieważ żadna z osób uhonorowanych wprowadzeniem jej nazwiska do pieśni nie wierzyła w pozytywny dla strony polskiej przebieg powstania i podejmowała chybione, niekorzystne dla zbrojnego zrywu decyzje. Ostatecznie więc utrwaliła się pierwotna wersja tekstu pieśni z nazwiskiem generała Chłopickiego.