Stanisław Markowski

Ukończył geografię na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1972 r., a rok wcześniej zadebiutował jako fotografik wystawami Klimaty Krakowa oraz Przedmieście (poświęcona Zawodziu, dzielnicy Częstochowy). W latach 70. pracował w Muzeum UJ jako opiekun pracowni fotograficznej, następnie w Młodzieżowym Domu Kultury w Nowej Hucie jako instruktor fotografii. Współpracował jako fotoreporter z Krajową Agencją Wydawniczą (1975–1977), z „Tygodnikiem Powszechnym” (1980–1989) i czasopismem „Niedziela” (wieloletnia, ciągła współpraca).

Jest autorem zdjęć dokumentujących ważne wydarzenia społeczne, m.in. „czarny marsz” po zamordowaniu przez Służbę Bezpieczeństwa Stanisława Pyjasa (1977), powstawanie „Solidarności” w Stoczni Gdańskiej (1980), pogrzeb ks. Jerzego Popiełuszki (1984) oraz pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski. Współtworzył słynną wystawę Fotografie z lat 1956, 1968, 1976, 1980… W stanie wojennym wydał w podziemnej oficynie album zdjęć własnych i innych autorów pt. Świadectwa – Polska po 13 grudnia w fotografii.

Zaangażowany społecznie, inicjował i współorganizował wiele przedsięwzięć, m.in. Ruch Obywatelski „Dobre Media – Media Bez Przemocy” (1999), Krakowskie Forum Kultury Polskiej (2001), Krakowski Kongres Kultury Co po nas zostanie (2001), obchody 750-lecia Lokacji Miasta Krakowa (jako członek rady programowej, 2004–2007). Wszedł w skład Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków (2009) oraz Stowarzyszenia „Solidarni 2010”.

Wydał ponad 20 autorskich albumów fotograficznych, m.in. Drogami świętego Franciszka z Asyżu (1987), Ziemia Zbawiciela (2000), Oblicza polskiego dworu (2003), a jego prace były wielokrotnie wystawiane w kraju i za granicą. Wiele muzeów i galerii ma je w swoich stałych zbiorach. Działa także jako muzyk – kompozytor i wykonawca umuzycznionych wierszy własnych oraz m.in. Zbigniewa Herberta, Leopolda Staffa, Bolesława Leśmiana. Nagrał dwie płyty: Tęsknota (2003) i Bądź wierny, idź! (2008).

Za swą działalność artystyczną i społeczną otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in. medal im. Jana Bułhaka przyznawany przez Związek Polskich Artystów Fotografików (1977), Nagrodę im. Eugeniusza Lokajskiego (1988), odznakę Zasłużony Działacz Kultury (2000), i nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym w Bielsku Białej „Misterium Cierpienia, Misterium Odkupienia” (2005, za fotografię Pieta Polska ukazującą matkę księdza Jerzego Popiełuszki nad trumną syna), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2008), medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2009).