O utworze

Napisana w 1917 r. pieśń Hej, Orle Biały! jest kompozycją zajmującą szczególne miejsce w dorobku twórczym Paderewskiego. Po pierwsze, jest to jedyny utwór skomponowany przez niego na chór męski z towarzyszeniem fortepianu. Po drugie, Paderewski napisał nie tylko muzykę, ale także słowa. Po trzecie, pieśń jest ostatnią kompozycją Paderewskiego, który w latach odradzającej się polskiej państwowości zarzucił komponowanie na rzecz coraz bardziej absorbującej go polityki.

Na nowojorskim pierwodruku pieśni z 1918 r. kompozytor nakazał umieścić adnotację o treści: „cały dochód ze sprzedaży niniejszego hymnu przeznaczony na cele narodowe”. Pozyskane w ten sposób środki Paderewski pragnął przekazać bowiem na rzecz formujących się najpierw w Stanach Zjednoczonych, a później we Francji oddziałów Armii Polskiej.

Paderewski nosił się z zamiarem opracowania utworu na chór i orkiestrę, o czym świadczą widniejące na jego autografie dopiski z sugestiami instrumentacyjnymi. Wersja orkiestrowa – o ile rzeczywiście powstała – nie dotrwała jednak do naszych czasów. Istnieje za to wariant utworu na chór i orkiestrę dętą, sporządzony przez Henryka Opieńskiego.

Początkowe takty pieśni umieszczono na pomniku Paderewskiego dłuta Czesława Dźwigaja, znajdującym się w Parku Strzeleckim w Krakowie, ufundowanym z okazji 150. urodzin artysty i stulecia odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego przez Bractwo Kurkowe, którego artysta był honorowym członkiem.