Jan Nepomucen Kamiński

Studiował filozofię na uniwersytecie we Lwowie. Istotne znaczenie dla wyboru jego przyszłej drogi życiowej miał kontakt z Wojciechem Bogusławskim i jego zespołem, przebywającym we Lwowie w latach 1795–1799. Kamiński przygotowywał wówczas dla zespołu tłumaczenia obcych sztuk na język polski i miał możliwość przyglądania się z bliska pracy reżysera. Od 1800 r. pracował już samodzielnie z amatorską grupą teatralną, później zakładał kolejne zespoły, m.in. w Kamieńcu Podolskim. Od 1809 r. znów działał we Lwowie i tam przez wiele lat (do 1842) kierował stałym teatrem polskim, będąc zarówno sprawnym przedsiębiorcą teatralnym, dbającym o różnorodność stylistyczną wystawianych dzieł oraz wysoki poziom artystyczny spektakli, jak i uzdolnionym artystą – aktorem, reżyserem, autorem. Borykając się z cenzurą, kłopotami finansowymi i barierami prawnymi stwarzanymi przez władze zaborcze, zdołał zorganizować scenę, która z sukcesem wystawiała polskie premiery, m.in. dzieł Aleksandra Fredry i Józefa Korzeniowskiego, oraz polskie adaptacje klasyki teatralnej (dokonane przez samego Kamińskiego, który także wcielał się w słynne role, m.in. Hamleta czy Makbeta). Wraz z zespołem występował gościnnie m.in. w Krakowie (1820, 1824, 1829), Kamieńcu Podolskim (1826), Tarnowie (1827), Stanisławowie (1826, 1834–1839), Tarnopolu (1839–1841). Jego teatr cieszył się ogromnym powodzeniem i szacunkiem wśród publiczności oraz artystów, a on sam, niestrudzenie walczący o narodową scenę, wychował kolejne pokolenia wybitnych ludzi polskiego teatru. Zasłużenie określono go mianem „ojca galicyjskiej sceny polskiej”.

W latach 1835–1848 działał również jako dziennikarz – w redakcjach „Gazety Lwowskiej” i „Rozmaitości”.

Kamiński pisał także sztuki teatralne: m.in. Helena, czyli Hajdamacy na Ukrainie (1819), Twardowski na Krzemionkach (1825), słynny Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale (z muzyką Karola Kurpińskiego, 1816), oraz wiersze: m.in. zbiory Sonety (1827) i Haliczanki (1835), ale przede wszystkim przerabiał i adaptował inne teksty, tłumaczył także poezje oraz dramaty Friedricha Schillera (m.in. Zbójcy, Śmierć Wallensteina, Don Carlos), Williama Szekspira (m.in. Hamlet, Makbet, Król Lear), Calderóna (m.in. Otwarta tajemnica, Lekarz swojego honoru) i wielu innych autorów obecnych w repertuarze największych europejskich ośrodków teatralnych, zwyczajowo dostosowując je do polskich realiów.

Jest ponadto autorem artykułu dotyczącego teatru (Myśli o umnictwie dramatycznym) oraz prac z pogranicza filozofii i językoznawstwa (Czy nasz język jest filozoficzny? i Wywód filozoficzności naszego języka), opublikowanych w piśmie „Haliczanin” (1830), a także wspomnień i recenzji.